' H εσωτερική δέσμευση στο να είμαστε αληθινοί προς το εαυτό μας
και να ακολουθούμε τα όνειρά μας είναι που πυροδοτεί την υποστήριξη του σύμπαντος.'

Julia Cameron

Με τον όρο ΄Σκιά’ (αγγλιστί Shadow) ονομάζουμε αυτό το σημείο μέσα στην ψυχής μας που δεν έχει πίστη, είναι θυμωμένο, λυπημένο, βαθιά πληγωμένο και είναι τόσο καλά κρυμμένο που δε μπορούμε να το συνειδητοποιήσουμε παρά μόνο αν αποφασίσουμε να κάνουμε εσωτερική δουλειά και να το βγάλουμε στο φως. O oίκος που στην Αστρολογία συμβολίζει οτιδήποτε μένει κρυφό από το συνειδητό νου είναι ο 12ος οίκος, αυτός ακριβώς που βρίσκεται πριν από τον Ωροσκόπο μας, ενώ ο πλανήτης που ενίοτε με σκληρό τρόπο φέρνει τη Σκιά μπροστά στα μάτια μας είναι ο Πλούτωνας, γνωστός και ως ο Θεός του Κάτω Κόσμου. Σ’ αυτό το άρθρο δε θα ασχοληθούμε με τη Σκιά όπως φαίνεται μέσα από τον αστρολογικό συμβολισμό.  Αντίθετα θα δούμε με τι συμπεριφορές αυτή μπορεί να εκδηλωθεί καθώς και με ποιους τρόπους μπορούμε να ρίξουμε πάνω της φως για να καταφέρουμε να απελευθερωθούμε από πράγματα που μας φορτίζουν συναισθηματικά κ μας βαραίνουν.

Καταρχάς η Σκιά μπορεί να κάνει την εμφάνισή της μέσω συμπεριφορών που είναι είτε αντιδραστικές ή υπερβολικά επιθετικές. Συχνά όλοι μας όταν αισθανθούμε ότι κάποιος ‘μας πατάει το κουμπί’ ή μας ενοχλεί, τείνουμε πολλές φορές να έχουμε μια μάλλον ακατάλληλη αντίδραση για το μέγεθος του γεγονότος που έχει συμβεί. Η Σκιά εδώ μπορεί να κρύβει το πόσο ευάλωτοι, ήπιοι ή μαλθακοί είμαστε. Αν δεν έχουμε επιτρέψει στο συνειδητό νου να το αναγνωρίσει αυτό, η ορατή συμπεριφορά μας θα είναι πολύ διαφορετική από αυτό που κρύβεται στη Σκιά. Ένας συνήθης μηχανισμός με τον οποίο η Σκιά εκδηλώνεται είναι ο μηχανισμός της Προβολής. Αυτό συμβαίνει όταν αποδίδουμε σε έναν άλλο άνθρωπο ένα χαρακτηριστικό το οποίο εμείς οι ίδιοι έχουμε αλλά δεν αναγνωρίζουμε στον εαυτό μας. Πιο συγκεκριμένα αυτό συμβαίνει συνήθως με αρνητικές ποιότητες του χαρακτήρα μας των οποίων την ύπαρξη αρνούμαστε θεωρώντας πιο εύκολο να κρατήσουμε  τον καθρέφτη προς τα έξω αντί να τον στρέψουμε εντός. Φυσικά αυτό δε σημαίνει ότι το χαρακτηριστικό που προβάλλουμε στον άλλο δεν υπάρχει, το σημαντικό εδώ είναι ότι δεν αναγνωρίζουμε την ύπαρξή του σε μας. Μια υπερβολική ανάγκη να ικανοποιούμε τους άλλους ή να γινόμαστε αρεστοί δείχνει επίσης την ύπαρξη Σκιάς, είναι πολύ πιθανό σε αυτή την περίπτωση να είναι ο θυμός ή η έλλειψη αποδοχής του εαυτού μας που μας οδηγεί να προσπαθούμε συνέχεια να κάνουμε τους άλλους να μας συμπαθήσουν και να μας δείξουν την εκτίμησή τους. Κλείνοντας, συμπεριφορές με τις οποίες σαμποτάρουμε τον εαυτό μας όπως το να μπαίνουμε στο ρόλο του ‘Μάρτυρα’ ή του ΄Θύματος΄ δείχνουν την ύπαρξη Σκιάς. Όπως και το να αναβάλλουμε πράγματα που πρέπει να κάνουμε για μας μπορεί να κρύβει στη σκιά την παραμέληση του εσωτερικού μας παιδιού ή και την τάση μας να αποφεύγουμε να ωριμάσουμε αναλαμβάνοντας την ευθύνη για ό,τι μας συμβαίνει.

Υπάρχουν κάποια βήματα που μπορούμε να κάνουμε αν θέλουμε να δουλέψουμε με τη Σκιά μας, το πρώτο και σημαντικότερο είναι να μάθουμε να την αναγνωρίζουμε και έπειτα να φωτίζουμε ό,τι κρύβεται σε αυτή, να το φέρνουμε δηλαδή στην επιφάνεια. Σίγουρα αυτό είναι μια δύσκολη και επίπονη διαδικασία, γιατί πολλές φορές μας δείχνει πράγματα για τον εαυτό μας που όχι μόνο αρνούμασταν να αντιμετωπίσουμε αλλά δεν τα είχαμε φανταστεί κιόλας. Αρκετά συχνά το περιεχόμενο της Σκιάς συνδέεται με γεγονότα που αφορούν ένα μακρινό παρελθόν (είτε αυτό έχει να κάνει με μνήμες της παιδικής ηλικίας ή περασμένων ζωών δεν έχει και πολύ σημασία). Το ουσιώδες είναι στο σήμερα και το τώρα πόσο διατεθειμένοι δηλαδή είμαστε να φωτίσουμε αυτό το κομμάτι μας.

Είναι πολύ χρήσιμο στη διάρκεια αυτής της εσωτερικής δουλειάς να καταγράφουμε τις σκέψεις μας στο χαρτί γιατί αυτό μας βοηθά να έχουμε καλύτερη επίγνωση αυτού που μας συμβαίνει. Μπορούμε ας πούμε να δώσουμε φωνή σε ένα συγκεκριμένο στοιχείο της Σκιάς (πχ. στο θυμό) και να γράφουμε στο χαρτί σε α΄πρόσωπο αυτά που μας υπαγορεύει. Αφού έχουμε απελευθερωθεί από αυτό μπορούμε πια λίγο πιο αποστασιοποιημένα να απευθυνθούμε στο συναίσθημα στο β’ πρόσωπο. Αυτό μπορεί να γίνει με κάθε συναίσθημα που μας κατακλύζει ή με οποιαδήποτε επαναλαμβανόμενη σκέψη που πίσω της κρύβει ένα συναίσθημα. Όταν το προσωποποιήσουμε μπορούμε να αντιληφθούμε καλύτερα τι είναι αυτό που μας βασανίζει και να το δούμε από μια άλλη οπτική. Ο διάλογος με φιγούρες που παρουσιάζονται στα όνειρά μας καθώς και η καταγραφή και αποκωδικοποίηση των ονείρων είναι επίσης ένας τρόπος να φωτίσουμε το ασυνείδητο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η επίμονη και συνεχής εσωτερική δουλειά αποδίδει καρπούς, καθώς είναι δυνατό ένα μεγάλο ποσοστό ενέργειας που έμενε εγκλωβισμένη και μας τυραννούσε δημιουργώντας μας φόβο και καθηλώνοντάς μας τώρα να απελευθερωθεί και να χρησιμοποιηθεί με έναν πιο εποικοδομητικό τρόπο.